W 1936 r. prezydent Stefan Starzyński otwierał w Muzeum Narodowym wystawę „Warszawa przyszłości” i prezentował jak będzie wyglądała w przyszłości stolica państwa polskiego. Na otwarciu wystawy był obecny prezydent RP Ignacy Mościcki.

Wśród prezentowanych projektów zwracał uwagę budynek przypominający postawiony przez Sowiety w Warszawie Pałac Kultury i Nauki. Podobieństwo podobno wynika stąd, że inspiracją dla obu wieżowców były tzw. drapacze chmur z lat 20. i 30. budowane w USA.

Rosjanie budując swoje wieżowce tego typu po prostu zapłacili za plany ich konstruktorom - nie wykupując nowych projektów, tylko je naśladując.

Konstrukcja planowa w Polsce nosiła nazwę „Wieża Niepodległości”. Była nazywana przez prasę „symbolicznym drogowskazem przyszłości Polski”. Wieżowiec z inspiracji USA, ale zaprojektowany od poczatku do końca przez inż. Juliusza Nagórskiego w stylu art déco. Wysoki na 200 metrów i zwieńczonym nadajnikiem radiowym dominowałaby nad całą Warszawą (najwyższy wieżowiec stolicy, Prudential, miał 66 m wysokości).

„Wieża Niepodległości” miała stanąć przy rondzie Waszyngtona. Była elementem zagospodarowania przestrzennego terenów Warszawy, pomiędzy mostem Poniatowskiego a portem Praskim. Według planów w Wieży Niepodległości poza nadajnikiem radiowym miały też znaleźć się restauracje, teatry, sale konferencyjne i punkt widokowy.

Wieża Niepodległości miała uświetnić wielką wystawę światową, którą Warszawa chciała zorganizować w 1944 r., by uczcić 25-lecie odzyskania niepodległości przez Polskę.

Niemiecka agresja na Polskę w 1939 r. uniemożliwiła realizację tego projektu, jak i wielu innych. A ja mam podejrzenie, że być może sam projekt przetrwał jednak i został wykorzystany pózniej ze zmianami i podpisami sowieckich architektów. Makieta ze zdjęcia jest według mnie o wiele bardziej podobna do obecnej budowli niż analogiczne, w tym samym stylu gmachy pobudowane w Moskwie.

Tomasz Parol
Prezes Fundacji Anioły Sprawiedliwości Angeli-Iustitia.pl

PS Do napisania tej opinii zinspirował mnie swoim tekstem Romuald Szeremietiew